Diverse instanties en denkers benadrukten recent de urgentie van het creëren van een nieuw sociaal contract om in te spelen op de veranderde sociale verhoudingen. Zo pleit Minouche Shafik (2021) bijvoorbeeld voor een nieuw contract dat de investering in menselijk kapitaal op de veranderende arbeidsmarkt kan versterken. De UNESCO (2021) roept op tot het versterken van de functie van onderwijs om mensen beter te ondersteunen in hun duurzame ontwikkeling.
Met het Manifest voor Leren Waarderen beoog ik beide voorstellen te verbinden via de focus op Leren Waarderen om het contract op te kunnen schalen naar een holistische leercultuur waarin ‘de stem van de lerende’ leidend is en ondersteund kan en mag worden door onderwijs-, scholing- en HRD-systemen. Doel is de sociale cohesie te versterken en de samenleving inclusiever te maken. Levenlang leren vindt immers niet alleen formeel plaats in het onderwijs, maar ook buitenschools in informele en non-formele leerprocessen. Vandaar dit Manifest om het contract inclusiever en meer bottom-up gestuurd te maken door ‘de stem van de lerende’ te leren verwoorden én verstaan (eigenaarschap) en de transitie te maken naar een meer holistische leercultuur (verbinding). Het is tijd om ‘het systeem’ te laten leren luisteren naar de stem van de lerenden in plaats van andersom.
Manifest voor Leren Waarderen 2022